Αναιμία είναι ιατρικός Όρος που αναφέρεται σε μειωμένο αριθμό ερυθρών αιμοσφαιρίων ή αιμοσφαιρίνης ή και των δυο μαζί. Δεν είναι συγκεκριμένη ασθένεια ,αποτελεί μάλλον το αποτέλεσμα κάποιας νόσου ή κατάστασης.

 Η αιμοσφαιρίνη μεταφέρει το οξυγόνο στα κύτταρα και τους ιστούς του σώματος. Ένας ασθενής λοιπόν που πάσχει από αναιμία παρουσιάζει συμπτώματα που σχετίζονται με την έλλειψη οξυγόνου. Τα ερυθρά αιμοσφαίρια παράγονται στο μυελό των οστών και κυκλοφορούν στον οργανισμό μας περίπου για δυο μήνες. Καθώς γερνούν, καταστρέφονται και απομακρύνονται από την κυκλοφορία του αίματος, τα δε συστατικά τους ανακυκλώνονται και σχηματίζονται νέα αιμοσφαίρια. Ο αριθμός των ερυθρών αιμοσφαιρίων μπορεί να μειωθεί λόγω μειωμένης παραγωγής, ή λόγω μεγάλης απώλειας.

 Η πιο εύκολα αντιληπτή εικόνα που δηλώνει αναιμία είναι η απώλεια του φυσιολογικού ερυθρού χρώματος των ούλων, τα οποία μπορεί να φαίνονται ροζ ή υπόλευκα κατά την εξέταση. Επίσης αναιμικά ζώα παρουσιάζουν εξασθένιση μερικές φορές και απάθεια. Έτσι λοιπόν παλ σε χρωματισμό ούλα και απάθεια υποδεικνύουν την ανάγκη εξέτασης αίματος.

 Υπάρχουν αρκετές δοκιμές που μπορεί να γίνουν για να διαγνωσθεί η αναιμία. Πιο κοινή είναι να διελεγχθεί όγκος του αίματος( PCV ) ή ο αιματοκρίτης ( HCT). Ο αιματοκρίτης φυσιολογικά στον σκύλο είναι 35 έως 55 % οπότε φυσιολογικά θα είναι και τα ερυθρά αιμοσφαίρια. Κάτω από 35% αιματοκρίτη υπάρχει αναιμία, οι δοκιμές περιλαμβάνουν και τη μέτρηση της αιμοσφαιρίνης.Όταν υπάρχουν ενδείξεις χαμηλού αριθμού ερυθρών αιμοσφαιρίων ,είναι σημαντικό να γνωρίζουμε εάν ο μυελός των οστών παράγει αυξημένο αριθμό νέων ερυθροκυττάρων ανταποκρινόμενος στην απώλεια ή όχι. Κάποια από τα νέα ερυθρά αιμοσφαίρια μπαίνουν πρόωρα στην κυκλοφορία του αίματος και ονομάζονται δικτυοκύτταρα. Η παρουσία αυξημένου αριθμού δικτυοκυττάρων μαρτυρά ότι η αναιμία είναι ανταποκρινόμενη, πράγμα που βοηθά τον κτηνίατρο να καθορίσει την αγωγή για τη γρήγορη αντίδραση του οργανισμού σε περίπτωση αναιμίας.

 Με μικροσκοπική εξέταση δείγματος αίματος μπορούμε να ανιχνεύσουμε διάφορα είδη παρασίτων, τα οποία είναι υπεύθυνα για την καταστροφή των ερυθρών αιμοσφαιρίων, όπως επίσης και διάφορα ανώμαλα κύτταρα τα οποία θα μπορούσαν να δηλώσουν λευχαιμία ( πάρα πολλά λευκά αιμοσφαίρια) ή και άλλες παθήσεις. Με τη βιοψία του μυελού των οστών ( μυελόγραμμα) παρέχονται σημαντικές πληροφορίες για την αιτία της αναιμίας ως και για τον βαθμό της μη ανταπόκρισης του στο πρόβλημα.Όμως κατά τη διερεύνηση μιας αναιμίας πρέπει να γνωρίζουμε τη γενική κατάσταση της υγείας του σκύλου. Ένα βιοχημικό προφίλ και πιθανώς η ανάλυση ούρων αξιολογούν την λειτουργία των οργάνων και παρέχουν σημαντικές πληροφορίες. Μια εξέταση κοπράνων είναι δυνατόν να προσδιορίσει την παρουσία παρασίτων στον εντερικό σωλήνα που ίσως προκαλέσουν απώλεια αίματος.

 Υπάρχουν πολλές ασθένειες, που οδηγούν σε αναιμία. Μία προσπάθεια ομαδοποίησης τους θα μπορούσε να είναι α) ασθένειες που προκαλούν απώλεια αίματος β) ασθένειες που προκαλούν αιμόλυση ( διάσπαση και καταστροφή ερυθροκυττάρων) και γ )ασθένειες που μειώνουν την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων μέσω της καταστολής του μυελού των οστών.

Οι κύριες αιτίες απώλειας αίματος σε σκύλους είναι :Τραύμα, βλάβη σε αιμοφόρα αγγεία ή ζημία σε εσωτερικά όργανα, βαρειές μολύνσεις από παράσιτα όπως ψύλλοι ,τσιμπούρια και ταινίες. Όγκοι της εντερικής οδού ,των νεφρών ,της ουροδόχου κύστης, του σπλήνα.                                                                                     

Ασθένειες σκύλων που προκαλούν αιμόλυση.Οι κύριες αίτιες αιμόλυσης ή καταστροφής των ερυθρών αιμοσφαιρίων περιλαμβάνουν:Αυτοάνοσα νοσήματα, αιμολυτική αναιμία, παράσιτα του αίματος, χημικές ουσίες ή τοξίνες, νεοπλασίες ( καρκίνος).

Οι κύριες αιτίες καταστολής του μυελού των οστών, που έχουν σαν αποτέλεσμα μειωμένη παραγωγή  ερυθροκυττάρων είναι:Κάθε σοβαρή μακροχρόνια νόσος, νόσοι των νεφρών, νοσήματα του ήπατος κλπ., πολύ κακή διατροφή και διατροφικές ανισορροπίες, αυτοάνοσα νοσήματα, υποθυρεοειδισμός, χημικές ουσίες η τοξίνες. Η αναιμία λόγω ανεπάρκειας σιδήρου που είναι πολύ συχνό πρόβλημα στον άνθρωπο και ιδιαίτερα στις γυναίκες φαίνεται ότι δεν αποτελεί σοβαρό πρόβλημα για τον σκύλο και είναι συνήθως δευτερεύουσας σημασίας σε κάποια μορφή χρόνιας απώλειας αίματος.

Πως αντιμετωπίζεται η αναιμία. Αν η αναιμία είναι σοβαρή ώστε να είναι απειλητική για την ζωή η μετάγγιση αίματος είναι πιθανό να χρειασθεί. Κύριος σκοπός μιας μετάγγισης είναι να σταθεροποιήσει το σκύλο ενώ η υποκείμενη αιτία, η οποία προκάλεσε την αναιμία αντιμετωπίζεται με την θεραπεία που απαιτείται ώστε ανταποκρινόμενος ο σκύλος στη θεραπεία να παράγει θετικά αποτελέσματα. Η πρόγνωση για σκύλους με αναιμία βασίζεται στη διάγνωση της αρχικής νόσου και το τι προβλέπεται με την εξέλιξη της, όπως επίσης και στη γενική κατάσταση του ασθενούς ζώου κατά τη στιγμή της διάγνωσης. Εάν η αναιμία διαγνωστεί νωρίς και ο σκύλος βρίσκεται σε σχετικά καλή κατάσταση η πρόγνωση είναι καλή.Τα σκυλιά που έχουν σοβαρή αναιμία που οφείλεται σε τοξινώσεις ,καρκίνο, ή αυτοάνοσα νοσήματα ή έχουν υποστεί σοβαρό τραυματισμό έχουν λιγότερο ευνοϊκή πρόγνωση.

 ΠΕΤΡΟΣ Σ. ΜΑΚΡΟΓΚΙΚΑΣ 

  ΚΤΗΝΙΑΤΡΟΣ